بنیاد گوش

مصاحبه با دکتر قاسمی درباره کاشت حلزون گوش

روابط عمومی و دبیرخانه
1399/08/28 12:38:17
826

پروفسور محمد مهدی قاسمی : مرکز کاشت حلزون شنوائی خراسان در سال 1367 راه اندازی شد در ان موقع میانگین سنی که والدین متوجه کاهش شنوائی ویا ناشنوائی کودک خود می شدند دو ونیم سالگی بود ( یعنی بعضی خانواده ها در سه تا شش ماهگی هم متوجه کاهش شنوائی کودک خود می شدند و بعضی تا سه یا چهار سالکی هم منتظر صحبت کردن کودک خود می ماندند ) متاسفانه در ان بحث مداخله کمک شنوائی بسیار ضعیف ومخصوص بعضی خانواده ها بود ویا برای کم شنوایان توسط بهزیستی سمعک داده می شد تا کودک به مدرسه برود خانواده ها نیز با استفاده از سمعک اشنایی زیادی نداشتند در آن زمان فقط زبان اشاره جایگزین صحبت کردن بود ولی الان با اسکرینینگ شنوائی که در زایشگاههای کل ایران انجام می شود میانگین شناسائی افراد دارای کاهش شنوائی کم ومتوسط ویا ناشنوائی (کاهش شنوائی شدید تا عمیق ) تا سه ماهگی مشخص می شود و مداخله با سمعک های پرقدرت سریع انجام میگردد من بیاد دارم که در ان موقع

"حسن » و «ریحانه» دو خواهر و برادر ناشنوا بودند که اولی پسری ٩ ساله بود و با زبان اشاره صحبت میکرد و به سختی با افراد عادی ارتباط برقرار می نمود در حالی که خواهر 4 ساله اش به دلیل آگاهی والدین و وجود امکانات ایجاد شده و مراجعه درست و زودهنگام با کاشت حلزون شنوایی مثل سایر کودکان عادی قادر به ارتباط، آموختن و یادگیری است و از این لحاظ تفاوتی با کودکان معمولی ندارد. مطمئنا اگر جامعه در 5 سال قبل از ان امکانات مناسبی برای مردم تهیه می نمود والدین این دو کودک( خواهر وبرادر ) ، آگاهی هایی که امروز دارند، دیروز هم بدست می اوردند و سرنوشت و آینده حسن هم به گونه ای دیگر رقم می خورد ...
● گفت وگو خبرنگار بنیاد گوش خراسان با والدین
یکی از والدینی که فرزندش کاشت حلزون شنوایی شده وبا مرکز کاشت حلزون شنوائی در ارتباط است به خبرنگار ما می گوید: در بعد از تولد در بیمارستان با تست شنوائی که انجام شد متوجه شدیم که فرزندمان ممکن است مشکل شنوائی داشته باشد پیگیر های بعدی مشخص شد که او کاهش شنوائی شدید تا عمیق دارد تصمیم گرفتند که علی رضا از سمعک استفاده نماید به مدت شش ماه از سمعک استفاده نمودیم تفاوت چندانی مشاهده نشد وبعد از یکسالگی در مرکز کاشت حلزون شنوائی خراسان تحت عمل کاشت حلزون شنوائی قرار گرفت الان فرزندم سه ساله می باشد و مثل بچه های عادی با همه ارتباط برقرار می کند.

مادر دیگری می افزاید : ما در روستا زندگی میکردیم و متأسفانه در ابتدای تولد کودکمان خبر نداشتیم که امکانی وجود دارد که با کاشت حلزون شنوائی ( یا همان کاشت الکترود ) بچه ها می توانند دوباره به زندگی عادی بازگردند، اما خیلی اتفاقی متوجه این مسئله شدیم و در 3 سالگی با مراجعه به مرکز کاشت حلزون شنوایی در مشهد متوجه این موضوع شدیم وسعی خود را برای کمک به شنوائی کودکمان با استفاده از سمعک به مدت شش ماه وبا بردن به کلاسهای توانبخشی شنیداری انجام دادیم که هرچند مقداری پیشرفت وجود داشت ولی مربیان راضی نبودند وکودک ما را به شورای کاشت معرفی نمودند در شورا تصمیم گرفته شد علی رضا در سه ونیم سالگی کاشت شود وبا استفاده از توانبخشی های انجام شده الان که 4.5 ساله است بخوبی صحبت می کند .
مادراضافه نمود : متأسفانه پرداخت هزینه های عمل برای خانواده ها آنزمان بسیار دشوار بود و حتی همان 3 میلیون تومانی که قرار بود توسط بهزیستی پرداخت شود، منوط به پرداخت وجه و ارائه فاکتور در مرحله بعد به آن ها می شد که برای بسیاری از خانواده ها در بدو امر بسیار مشکل بود.
مادر اضافه نمود : چه خوب است مسئولان بهزیستی ترتیبی اتخاذ کنند که این مبلغ، همان ابتدا به هیئت امنا پرداخت شود چرا که بسیاری از خانواده ها به دلیل کمبودهای مالی موفق به تهیه این مبلغ نمی شوند و یا در تأمین آن عمل را به تأخیر می اندازند.

وی می گوید: قبل از این عمل، فرزندم به دلیل مشکلات ارتباطی بسیار پرخاشگر بود، اما اکنون نسبت به گذشته خیلی بهتر شده است. وی در پایان به خبرنگار بنیاد گوش خراسان می گوید: متأسفانه الان هم با تمام سعیی که بهزیستی میکند بازهم مشکلات بیماران کاشت حلزون شنوایی شده بر دوش خانواده ها سنگینی میکند در حالی که خانواده ها منتظر کمک بیشترمسئولان هستند.
یکی دیگر از والدین می گوید: مهم ترین مشکل خانواده ها پرداخت مبلغی است که اگرچه نسبت به هزینه اولیه شاید اندک باشد، اما پرداخت همین مبلغ هم در توان خیلی از خانواده ها نیست. وی می گوید: فرزندم را از ٢ ماهگی به مرکز شنواگستر آورده ام و در حال حاضر به کمک سمعک قادر به شنوایی است.

مادربزرگ کودکی به نام دانیال نیز در گفت وگو با خبرنگار ما می گوید: پدر و مادر دانیال، هر دو ناشنوا هستند و چون درآمدی ندارند پرداخت هزینه های عمل برای آن ها بسیار مشکل است.
مادر بزرگ دانیال می افزاید: حمایت مسئولان از این کودکان بسیار دلگرم کننده است و انتظار داریم مسئولان به این کودکان که نیازمند محبت و رسیدگی هستند، توجه بیشتری داشته باشند.
وی گفت: فعلا دانیال با سمعک تحت آموزش قرار گرفته و قرار است مشخص شود که آیا نیاز به کاشت حلزون شنوایی دارد یا خیر؟
● حلزون شنوایی چیست؟
حلزون شنوایی، پروتزی است که با عمل جراحی در گوش داخلی کودکان ناشنوا کار گذاشته می شود. پروفسور محمدمهدی قاسمی متخصص گوش، حلق و بینی و رئیس مرکز کاشت حلزون شنوایی خراسان در گفت وگو با خبرنگار بنیاد گوش در خصوص ویژگی های این پروتز می گوید: کودکانی که به صورت مادرزادی کاهش شنوائی شدید تا عمیق دارند اگر پس از استفاده از سمعک های مناسب وتنظیم دقیق واستفاده از کلاسهای توانبخشی گفتار انها با ارزیابی های مربیان مناسب نباشد با کمک کاشت حلزون شنوایی می توانند همچون یک کودک عادی با اطرافیان ارتباط برقرار کنند و آموزش های مختلف را فرا گیرند. این استاد دانشگاه علوم پزشکی می گوید: کاشت حلزون شنوایی از سال ٧٦ در ایران آغاز شده و تاکنون در استان حدود 1350 مورد عمل جراحی کاشت حلزون شنوایی انجام شده است.
دکتر قاسمی می افزاید: حلزون شنوایی ٢ قسمت دارد: بخشی که در داخل گوش داخلی کار گذاشته شده و به شکل دائمی تا پایان عمر در آن جا قرار می گیرد و قسمت دیگر شامل یک دستگاه کوچک کامپیوتری است که پردازش گر صدا و گفتار بوده و در پشت گوش و یا روی سر کودک ناشنوا قرار می گیرد و برای همیشه به ناشنوایی این کودک پایان می دهد.
وی بهای دستگاه حلزون شنوایی را حدود 200 میلیون تومان اعلام کرد و به خبرنگار ما گفت: دولت پرداخت بخش اعظم این مبلغ را متقبل شده و تنها مبلغ 6-9 میلیون تومان برای پروتزکاشت، عمل جراحی، توان بخشی محدود دوساله از خانواده ها دریافت می کند که نسبت به قیمت واقعی آن بسیار ناچیز است. وی می گوید: والدینی که بخواهند فرزند آنها تحت این عمل قرار گیرد باید وجه لازم را به حساب هیئت امنای صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت در تهران واریز کنند و بعد از آن ئاریزی در نوبت تحویل پروتز قرار می گیرند با ارسال پروتز در مشهد، این عمل با یک شب بستری کردن کودک در بیمارستان انجام می شود. بعد از عمل نیز ٣ نوبت پانسمان صورت می گیرد و ٤٠ روز پس از عمل دستگاه بیرونی آن برای کودک تنظیم می شود که دستگاه بیرونی (خارجی ) قابل شارژ است و با باتری معمولی کار می کند.
● ضرورت همت و پی گیری خانواده ها
رئیس مرکز کاشت حلزون شنوایی استان سپس می گوید: شرط مهم موفقیت آمیز بودن عمل کاشت حلزون شنوایی، پی گیری مداوم و همت خانواده کودک برای توان بخشی بعد از عمل است. وی می گوید: این عمل در استان خراسان فقط در مشهد انجام می شود و خانواده های شهرستانی اگر بخواهند این عمل را بر روی کودکان خود انجام دهند، به دلیل مشکلات مربوط به توان بخشی و محدودیت های اجرایی، حتما باید حدود ٥/١ سال در مشهد پی گیر کارهای کودک خود باشند، چرا که امکان نصب و توان بخشی تجهیزات باتوجه به گران قیمت بودن آن ها در شهرستان های استان وجود ندارد. وی می گوید: هر سال به صورت میانگین ١٣٠ کودک ناشنوا با این نارسایی متولد می شوند که خوشبختانه 100 نفر از آن ها با همت خانواده هایشان مورد عمل جراحی قرار می گیرند و می توانند از موهبت شنوایی برخوردارشوند.
● فرصتی که از دست می رود ...
این پزشک متخصص، زمان طلایی زبان آموزی را نزد کودکان ناشنوا بین ٦ تا ٩ ماهگی می داند و معتقد است شناسایی کودک ناشنوا در این زمان طلایی باعث می شود تا بتوان گام های مهمی را برای یک زندگی عادی برداشت.
وی می گوید: متأسفانه به دلیل بی اطلاعی یا کم همتی و غفلت والدین، در بسیاری از موارد والدین پس از ٥ سالگی به ما مراجعه می کنند و این درحالی است که عملا از ما کار چندانی ساخته نیست.

دکتر قاسمی خاطرنشان می کند: تنها کودکانی که زیر ٣ سال سن دارند قابل کاشت حلزون شنوایی هستند و در واقع به عبارت دیگر سن یک تا ٢ سالگی بهترین زمان برای کاشتحلزون شنوائی می باشد اما اگر پس از این زمان مراجعه شود، معلوم نیست که چند درصد نتیجه داشته باشد.
وی می گوید: شناسایی ناشنوا بودن نوزادان در تمام زایشگاههای بیمارستان های خصوصی و بیمارستان های دولتی و حتی در کراگز زایمانی روستائی از طریق تست شنوایی امکان پذیر است. وی یک بار دیگر بر ضرورت مراجعه والدین در زمان طلایی تأکید می کند و می افزاید: به نقشه شنوایی مغز انسان اگرنا ٤ سالگی اطلاعاتی ارائه نشود، بعد از 4 سالگی این نقشه به سختی قابل توسعه می باشد و عملا توسعه ان متوقف می ماند.
وی در پایان یادآوری می کند: کودک ناشنوا حتما باید از ٣ تا ٦ ماهگی از سمعک استفاده کند مکلاسهای سنیداری برای کودک وآموزش لازم برای والدین داده شود و اگر سمعک نتیجه بخش نبود، آن گاه عمل کاشت حلزون شنوایی ضروری است.
● حس دوباره متولد شدن!
آقای دکتر طیرانی مدیر مرکز توان بخشی ویژه کودکان کم شنوا و ناشنوای زیر ٦ سال در مشهد در خصوص اهمیت عمل کاشت حلزون شنوایی برای آن دسته از کودکان که کاندیدای مناسبی برای این عمل تشخیص داده می شوند، به حس تولد دوباره تشبیه می کند و می گوید: بعد از تجویز یک سمعک مناسب و یا عمل کاشت حلزون شنوایی حس شنیدن در کودک ایجاد می شود و پس از آن با شروع توان بخشی (که ممکن است ٢ تا ٣ سال تداوم داشته باشد) کودک می تواند از کلام و گفتار به عنوان ابزار ارتباطی استفاده کند و نیاز و خواسته هایش را همانند یک کودک شنوا برطرف کند.
دکتر طیرانی در ادامه خاطرنشان می کند: قبلا به دلیل نگرش ها و باورهای غلط و به خصوص بی اطلاع بودن خانواده ها، سن مراجعه برخی کودکان برای توان بخشی پس از سن مناسب زبان آموزی بود که همین امر باعث می شد تا کودک بهترین زمان مناسب برای آموختن نحوه ادای کلمات را از دست بدهد.
این دکتری گفتاردرمانی می افزاید: مطالعات نشان داده که درانواع کم شنوایی ها پایین بودن سن مراجعه بیش از هر عامل دیگر باعث موفقیت برنامه های توان بخشی است و تأکید بر این است که کودکان کم شنوا در صورت مراجعه در سن قبل از ٦ ماهگی و استفاده از سمعک مناسب در یادگیری گفتار و زبان همان مراحلی را طی کنند که کودکان با شنوایی طبیعی طی می کنند بنابراین هرچه سن مراجعه پایین تر باشد و بتوان آموزش هایی را در دوره مهم یادگیری (٣٦ ماه اول زندگی کودک) به وی آموخت، میزان پیشرفت کودک چشمگیرتر خواهد بود.
● اهداف خدمات دهی به کودکان کم شنوا یا ناشنوا
وی در خصوص اهداف فعالیت مرکز شنواگستر به خبرنگار بنیاد گوش می گوید: کمک به استقلال کودکان و افزایش اعتماد به نفس، قرار گرفتن کودک در برنامه های گروهی، نظارت بر استفاده صحیح کودکان از سیستم تقویت کننده صوتی (سمعک، کاشت حلزون شنوایی و ...) کاهش اثرات جنبی حاصل از کم شنوایی شامل پرخاشگری، گوشه گیری، افسردگی و ... استفاده بهینه کودک از زبان به عنوان ابزار ارتباطی در دوران زبان آموزی و ارتقای مهارت های زبان دریافتی و زبان بیانی هم زمان با افزایش ادراک شنیداری گفتار از جمله مهم ترین اهداف تأسیس این مرکز است.
دکترطیرانی می افزاید: این مرکز با 12 کلاس سطح بندی کودکان کم شنوا و یا ناشنوا فعالیت می کند و خوشحالیم که تاکنون حدود 650 نفر از این کودکان توانسته اند وارد مدارس یا مهدهای عادی شوند.
● مشکلات مالی خانواده ها
کارشناس شنوایی و مدیر اجرایی مرکز کاشت حلزون شنوایی در استان نیز در پاسخ به سوالات خراسان می گوید: واقعیت این است که بسیاری از خانواده ها با وجود یارانه دولت، هنوز هم توانایی پرداخت هزینه های کاشت حلزون شنوایی را ندارند.
دکتر محمدرضا طالع خاطرنشان می کند: در حال حاضر از مبلغ ٨ میلیون تومان پرداختی والدین، سازمان بهزیستی 3 میلیون تومان را به خانواده ها کمک می کند که کمک بسیار قابل توجهی است و با این حساب تنها 5 میلیون تومان باید توسط خانواده ها پرداخت شود.
وی با اشاره به این که در جهان، کشورهای اندکی وجود دارند که مثل جمهوری اسلامی ایران تا این حد از خدمات را بپردازند، می افزاید: در واقع از بهای کامل این دستگاه و عمل جراحی، تنها پرداخت یک دهم بر عهده خانواده هاست که این رقم بسیار قابل توجه است.
● بیش از ٩٠ درصد مشکلات شنوایی در گوش داخلی روی می دهد
دکتر طالع گفت: به علت کاشت الکترود شنوایی در گوش داخلی که حلزونی شکل است به این عمل «کاشت حلزون شنوایی» می گویند و بیش از ٩٠ درصد کم شنوایی های حسی - عصبی در گوش داخلی روی می دهد.
وی می گوید: کاشت حلزون شنوایی در جهان ٥٠ سال سابقه دارد و در ایران نیز 29 سال است که این عمل انجام می شود. در استان خراسان سابقه کاشت حلزون شنوایی 27 سال است و این عمل در مشهد انجام می شود.
وی می گوید: شناخت کودک ناشنوا از طریق ٢ تست شنوایی O.A.E و A.B.R امکان پذیر است و از سال ٨٢ این تست در بیمارستان های خصوصی از کودکان انجام گرفت. وی عوارض کاشت حلزون شنوایی را بسیار اندک می داند و می گوید: هر فردی، تنها از طریق شنوایی است که می آموزد چگونه صحبت کند و اگر شنوایی امکان پذیر نباشد، صحبت کردن هم با دشواری مواجه می شود.